---

There's no roses in this garden
No sun melting in the sea
I've been over and over and over and over it
You live for the final dance
Take your seven veils and sail the seven seas

//

Engar rósir finnur í þessum garði 
Sól ei rennur saman við sæinn
Mitt hlutskipti aftur og aftur og aftur og aftur
Þú lifir fyrir lokadansinn
Taktu þínar slæður sjö og leggðu á höfin sjö

Úr texta við lagið “Seven veils” af plötu hljómsveitarinnar Elbow, 
Giants of All Sizes útg. í október 2019 (snörun TrÞ)

Það er áhugavert viðfangsefni að koma til skila upplifun af ríki sjávar í mynd. En hvort kemur þar á undan: lína eða flötur? Og hvar er víddin sem geymir tímann?

Tengingin við slæðurnar sjö í textabrotinu hér að framan kemur upp í hugann þegar horft er til hafs. Sýnin er að sönnu dáleiðandi, hvort sem það er merlandi birtan á sléttum haffletinum eða ofsafengin óreiðan í brimöldunni.

Sjöslæðudansinn er annars þekkt minni úr menningarsögunni. Í leikriti Oscars Wilde er dansinn nokkurs konar gjörningur sem Salóme (sem leikritið er nefnt eftir) framkvæmir áður en hún smellir kossi á afhöggvið höfuð Jóhannesar skírara.

Leikritið mun hafa verið á leiðinni á fjalirnar í London árið 1892 þegar sviðsetningin var stöðvuð  vegna ritskoðunar. Lagabókstaf frá árinu 1843 var beitt sem heimilaði the Lord Chamberlain að banna uppfærslur á biblíusögum sem færu gegn góðum siðum, allsherjarreglu og almannafriði.

Hjá Wilde birtist Salome sem tákn lostablandinnar girndar og táldráttar. Hlutskipti flagðsins (hvort sem við lítum á það sem sjálfvalið eða ekki) höfðaði án efa til höfundarins sem sjálfur var dæmdur flagari og sat í fangelsi þess vegna á árunum 1885-1897.

Í meðförum frönsku symbólistanna var Salomé hins vegar tákn blindrar nauðhyggju og stóð fyrir þá frumkrafta sem véla um örlög manna. Á meðan Wilde fókuseraði á tælinguna að voru Frakkarnir meira uppteknir af því að Salomé hefði lítið um hlutskipti sitt að segja og hefði ævinlega þurft að stíga dansinn – aftur og aftur ef því væri að skipta.

Um Salomé í frægri vatnslitamynd Gustave Moreau segir franski rithöfundurinn Joris-Karl Huysmans í skáldsögu sinni À rebours frá 1884:

Ekki lengur óbreytt dansstúlka, sem dregur fram lostafull frygðaróp hjá gömlum manni […] heldur birtist hún nú sem nokkurs konar táknræn holdgerving ævagamals siðar, gyðja ódauðlegs æsings og bölvun hinnar æðstu fegurðar. Þetta kallaði hún fram með flogakenndum kippum sem hreyfa holdið og strengja vöðvana: ófresk skepna, skeytingarlaus, ábyrgðarlaus og eitrandi … .

Textabrotinu er snarað úr ensku (af Wikipedia).

Upplifunin af ríki sjávar færir mér heim sanninn um að Wilde og frönsku symbólistarnir voru örugglega að tala um sama hlutinn. Leiðslumátturinn er sá sami hvort sem frumkraftar eiga í hlut eða sjálfvalið hlutskipti flagarans. Og staðreyndin er sú að sjórinn tælir mannskepnuna. Minnisstæðar eru myndirnar af flóðbylgjunni sem er við það að skella á strönd Aceh-héraðs í Indónesíu á jóladag 2004. Í forgrunni eru túristarnir sem höfðu hópast niður að fjörunni til þess að fylgjast með. Á myndunum sjást hvergi dýr, enda höfðu þau forðað sér upp í hæðirnar.

---

Frekar en að deyja ráðalaus tók ég til bragðs að nýta það sem til var, skanna síðan teikninguna og gera tilraun með myndvinnslu þar sem myndinni er snúið við. Það er gaman að þessu því hér er kominn kjarninn í  hinni klassísku grafísku aðferð sem öll snýr að vinnu með pósitíft og negatíft, speglanir og snúninga.

Til urðu litblýantsteikningar, skannaðar í hárri upplausn og meðhöndlaðar í myndvinnsluforritinu GIMP. Fyrir utan togstreituna á milli teikningar og eiginleika málverks er slagurinn sá sami og var hér áður, þ.e. að leyfa ekki tækninni að ráða för. Ég einsetti mér því að músarklikkin væru ekki nema tvö eða þrjú eftir að teikningin hafði verið skönnuð inn.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

•